Για τον Ιωάννη Καποδίστρια - 1828–1831, 3 χρόνια κοσμογονίας

Για τον Ιωάννη Καποδίστρια - 1828–1831, 3 χρόνια κοσμογονίας

 Του Δημήτρη Τριάντου

1828–1831, 3 χρόνια κοσμογονίας για την μικρή Ελλάδα. Ο Ιωάννης Καποδίστριας, ο μόνος που παρέλαβε χάος και έφτιαξε κράτος, ξεκίνησε ως ιδεολόγος γιατρός στην Κέρκυρα που στις επισκέψεις κατ’ οίκον έβαζε διακριτικά κάτω από το μαξιλάρι του ασθενή χρήματα για τα φάρμακα, ως κυβερνήτης αρνήθηκε μισθό (δείτε τα πόθεν έσχες των σημερινών).

Στην πρώτη περιοδεία του μετά την άφιξη του, ο λαός που είχε συγκεντρωθεί ζητωκραύγαζε όχι μόλις είδε τον Καποδίστρια ντυμένο απλά και κάτισχνο από την ταλαιπωρία αλλά τον ταχυδρομικό διανομέα ονόματι Καρδαρά που ήταν ντυμένος με βελούδινη, χρυσοκέντητη στολή.
Ο Κολοκοτρώνης δεν άντεξε και του μίλησε «Και τι θέλεις να κάμνω Θεοδωράκη;»
«Η εξοχότης σου να ενδυθεί την κυβερνητική του στολή», έτσι ο Καποδίστριας οδηγήθηκε σε ένα κοντινό χάνι και φόρεσε τη δεύτερη στολή του που ήταν χειρότερη από την πρώτη!
Κυβέρνησε πράγματι αυταρχικά, λες που μέσα στο χάος υπήρχε άλλος τρόπος, δεν εμπιστευόταν κανέναν παρά μόνο συγγενείς και φίλους, σύνταγμα δεν υπήρχε, ο Μαρξ τον αποκαλεί «πολιτικά ανυπόληπτο», στις διαμαρτυρίες απαντούσε «πρώτα δίνεις ψωμί σε αυτόν που πεινάει και μετά πολιτικά δικαιώματα».

Αφηγείται ο ίδιος «…είδα πολλά εις την ζωήν μου, αλλά σαν το θέαμα εδώ εις την Αίγιναν, δεν είδα τι παρόμοιο ποτέ, και άλλος να μην το ιδεί… γυναίκες αναμαλλιάρες, άνδρες με λαβωματιές πολέμου, ορφανά γδυτά κατεβασμένα από τες σπηλιές (…) γέροντες μου ζητούσαν να αναστήσω τους αποθαμένους τους, μανάδες μου έδειχναν εις το βυζί τα παιδιά τους και μου έλεγαν να τα ζήσω και ότι δεν τους απέμεναν παρά εκείνα και εγώ».
Έφτιαξε τακτικό στρατό, έθεσε τον στόλο στην δικαιοδοσία της κυβέρνησης, μέχρι τότε τα πλοία ήταν ιδιοκτησία των καραβοκύρηδων, ίδρυσε την Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων, κατέστειλε την πειρατεία, ίδρυσε το Εθνικό Νομισματοκοπείο και καθιέρωσε τον φοίνικα ως εθνικό νόμισμα, ακόμα τότε κυκλοφορούσε το Τουρκικό γρόσι, οργάνωσε την πρώτη στατιστική υπηρεσία που διενήργησε την πρώτη απογραφή, ίδρυσε την εκκλησιαστική σχολή στον Πόρο, το ορφανοτροφείο και το πρώτο αρχαιολογικό μουσείο στην Αίγινα, εφάρμοσε την πρακτική της καραντίνας των κοινοτήτων που πλήττονταν από τις επιδημίες τύφου, ελονοσίας κλπ.

Έθεσε σε λειτουργία πάνω από 100 σχολεία με 10.000 μαθητές μέσα σε μόλις τρία χρόνια. Εντυπωσιάζει η έγνοια του ακόμα και για τις λεπτομέρειες, γράφει στον δάσκαλο σχολείου στο Πόρο «στέλλω σοι ενδύματα διά τα υπό την διεύθυνσίν σου παιδία, ήτοι ανά μίαν φουστανέλλαν, δύο βρακία, ζεύγος εμβάδων, φέσιον, καπόταν και ζώνην.
Αλλά πριν ενδυθώσι φρόντισον να κοπή η κόμη αυτών και να λουσθώσι καλώς. Έχε τον νουν σου ν’ αλλάζωσιν υποκάμισον και βρακίον καθ’ εβδομάδα, να πλύνη δε τα ενδύματα η οικονόμος του σχολείου. Να καταγράφης εις ιδιαίτερον κατάστιχον τα ενδύματα όσα λαμβάνεις και να μοι αναφέρης εγγράφως κατά μήνα τα περί της χρήσεως αυτών».
Εναντιώθηκε με σφοδρότητα εναντίον του τοπικισμού επιθυμώντας κράτος υπεράνω μικροσυμφερόντων. Η απέχθεια του για τους προκρίτους δηλωμένη, γράφει στον Επίσκοπο Ιγνάτιο να μην δεχθούν την χρηματική βοήθεια της Ρωσίας και Γαλλίας γιατί θα τα φάνε μεταξύ τους όπως αυτά της Αγγλίας, σημειώνοντας ότι και σε άλλες χώρες κλέβουν το κράτος αλλά πουθενά αλλού τόσο κοντά σε αυτά τα «ανθρωπάρια» δεν ζουν οικογένειες άστεγες και πεινασμένες μέσα στην αθλιότητα « Στοχασθείτε, δεσπότη μου, ότι αι άθλιαι αυταί οικογένειαι πάσχουσιν εξ αιτίας των κλεπτιστάτων αρχόντων, υπουργών τε και καπιτάνων». Όρισε ο έλεγχος των επαρχιών να περάσει από τους προκρίτους στην κεντρική διοίκηση, αποστερώντας τους και το δικαίωμα να δικάζουν αυτοί τις προσωπικές διαφορές.

Χάρις στην διπλωματική του μαεστρία κερδίσαμε πολιτική ανεξαρτησία και όχι απλά αυτονομία όπως ήταν το αρχικό σχέδιο με καταβολή φόρου υποτέλειας στον σουλτάνο (1.5 εκ. γρόσια το χρόνο).
Συγκρούεται με τους Άγγλους για τα σύνορα (δεν ήθελαν την ενσωμάτωση Αιτωλίας και Ακαρνανίας που έθετε σε κίνδυνο την κυριαρχία τους στα Ιόνια νησιά) και το πολίτευμα (αξιώνουν ξένο κληρονομικό μονάρχη).
Οι Άγγλοι συμφωνούν με τον Αλεξ. Μαυροκορδάτο πως μόνο η εξόντωση του θα οδηγούσε στην κατάρρευση της «κερκυραϊκής» κυβέρνησης, όπως την έλεγαν ειρωνικά. Η υπονόμευση του Κυβερνήτη από εσωτερικό και εξωτερικό έχει αρχίσει, αποκορύφωμα της, η περίφημη ανταρσία της Ύδρας.
Γράφει ο Β. Ραφαηλίδης: «Οι πιο ισχυρές οικογένειες στην Ελλάδα ήταν αυτές των Κουντουριωτών και Μιαούληδων της Ύδρας. Ο Λάζαρος Κουντουριώτης, πανίσχυρος εφοπλιστής διέθεσε τα ¾ της περιουσίας του υπέρ του αγώνα και έγινε ήρωας χωρίς να κάνει τίποτα άλλο. Όμως το ¼ που κράτησε για τον εαυτό του ήταν τόσο μεγάλο σε απόλυτους αριθμούς που έφτανε και περίσσευε για να ελέγχει τα πάντα, μαζί με τον μικρότερο αδερφό του Γεώργιο και τον Ανδρέα Μιαούλη ονειρεύονταν τους εαυτούς τους άρχοντες, όχι μόνο της μικρής Ύδρας αλλά ολόκληρης της Ελλάδας.

Όπως ήταν φυσικό, ο ερχομός του «ξένου» Καποδίστρια τους χαλούσε τα σχέδια, κηρύσσουν ανυπακοή και στην πραγματικότητα ανακηρύσσουν την Ύδρα πρωτεύουσα μιας άλλης Ελλάδας, όπου τον πρώτο ρόλο θα παίζουν τα πλούσια νησιά του Αιγαίου υποταγμένα σε αυτούς.
Ο Καποδίστριας τραβάει τα μαλλιά του, δίνει εντολή στον Κανάρη να ετοιμάσει τον αγκυροβολημένο στον Πόρο ελληνικό στόλο να αποκλείσει την Ύδρα.
Όμως, ο Μιαούλης με μια πειρατική ενέργεια από κείνες που μόνο αυτός ήξερε να οργανώνει καταλαμβάνει τον στόλο και συλλαμβάνει αιχμάλωτο τον δύστυχο Κανάρη, τον μέχρι χθες συμπολεμιστή του.

Ο Καποδίστριας ζητά τη βοήθεια των πρεσβευτών Αγγλίας, Γαλλίας και Ρωσίας. Ο Άγγλος και ο Γάλλος του την αρνούνται, η υπονόμευση του γίνεται πια επίσημη. Ζητάει απ’ τον Μιαούλη να φύγει ήσυχα, ο Υδραίος εγκλωβισμένος απ’ τον εμπορικό στόλο, γίνεται θηρίο και πυρπολεί τη μεγάλη φραγάτα «Ελλάς». Σημαδιακό το όνομα του πλοίου. Η πυρπόληση της «Ελλάς» απ’ τον ίδιο τον Έλληνα, συμβαίνει την 1η Αυγούστου 1831, μαύρη ημέρα της Ιστορίας μας , τώρα που αρχίζουν οι επετειακές εκδηλώσεις για τα 200χρονα της Επανάστασης ας την ξαναθυμηθούμε.Το πείραμα Καποδίστρια απέτυχε γιατί οι Έλληνες θέλουν να έχουν κράτος αρκεί να είναι το δικό τους κράτος, μέχρι και σήμερα η Ελλάδα είναι γεμάτη Μιαούληδες.

Εάν ο Έλληνας διορίσει το εαυτό του και όλη του την οικογένεια στο Δημόσιο τότε μόνο αναγνωρίζει το κράτος ως Ελληνικό αλλιώς του είναι ξένο. Ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης ισχυρίζεται ο,τι η Ελλάδα τού όφειλε, δεν της όφειλε. Ο Καποδίστριας του απαντά πως αυτός και άλλοι 25 ήταν η κατάρα του έθνους!

Για τον ακέραιο χαρακτήρα του, ο Γκαίτε γράφει «Ο Καποδίστριας πίστευε ότι θα μπορούσε να κάνει όλους τους ανθρώπους τόσο τίμιους όσο τίμιος ήταν και ο ίδιος» προσθέτει όμως προφητικά «Θα σας αποκαλύψω ένα μυστικό, που θα φανερωθεί αργά ή γρήγορα. Ο Καποδίστριας δεν θα κυβερνά πολύν καιρό ακόμα την Ελλάδα.. Δεν έχουμε κανένα παράδειγμα όπου άνθρωπος γραφείου υπέταξε στρατηγούς!.

Στο άκουσμα της δολοφονίας του κραυγάζει « από σήμερα, παύω να είμαι Φιλέλλην….». Αντίθετα, η εφημερίδα της Ύδρας «Απόλλων», όργανο του Μαυροκορδάτου, 10 μέρες μετά την δολοφονία θα κυκλοφορήσει το τελευταίο φύλλο της με τίτλο: «Παύομεν την έκδοσιν της εφημερίδος μας, επειδή απολαύσαμεν τον σκοπόν μας – ο τύραννος δεν υπάρχει πλέον».
Ο Κ. Τσάτσος γράφει «Αν ο Βενιζέλος έκανε τη Μεγάλη Ελλάδα, ο Καποδίστριας έκανε την ίδια την Ελλάδα».

Το όραμα του για την Ελλάδα διατυπωμένο επίσημα « Πρέπει η Ελλάς να κηρυχθεί ομοφώνως δια των Μεγάλεων Δυνάμεων χώρα αφιερωμένη αποκλειστικά και μόνο εις τας Επιστήμας και την διαφώτιση του ανθρώπινου γένους, το έδαφος της να κηρυχθεί εκ των έξω απρόσβλητο, εσωτερικά δε να κρατηθεί μακράν πάσης ξένης αναμίξεως….. τέλος οφείλει η Ελλάς να κηρυχθεί δια όλη την ανθρωπότητα κράτος Ιερόν, κέντρο εκπαιδεύσεως όλων των Εθνών!

Ναύπλιο, στην εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα, σαν σήμερα τα ξημερώματα, στις 5.35 το πρωί, ο Άγιος της Ελληνικής πολιτικής δολοφονείται. Περνώντας το ίδιο κατώφλι, ο προσκυνητής ανάβει ένα κερί με κόμπο στο λαιμό πλημμυρισμένος από ενοχές καθώς τον αντικρίζει «Γιατί?». Το όραμα του να γίνει η Ελλάδα χώρα ουδέτερη, ειρηνική, χώρα πολιτισμού, κράτος Ιερόν για όλη την ανθρωπότητα, πνίγεται στο αίμα.

Όχι Ελβετία δεν γίναμε (ένα Σύνταγμα τους έφτιαξε και είναι Εθνικός τους ήρωας) αλλά ακολούθησαν 7 πόλεμοι, 3 εμφύλιοι, 6 πτωχεύσεις, υποθηκεύσαμε τον δημόσιο πλούτο της χώρας, βλέπουμε τούρκικα, γράφουμε Greeklish και τα Ελληνόπουλα γυμνασίου και λυκείου θεωρούνται επισήμως «λειτουργικά αναλφάβητα» χωρίς ικανότητα κρίσης ! (ετήσια έκθεση της Αρχής Ποιότητας της Εκπαίδευσης για το 2019 με βάση τις σχολικές επιδόσεις). Μας προόριζε για τα μεγάλα και σπουδαία και εμείς απλά επιβιώνουμε!