«1984» - Σαν σήμερα, το 1949, εκδίδεται το δυστοπικό αριστούργημα του Τζ.Όργουελ

Το έργο γράφτηκε το 1948, και ο τίτλος αποτελεί αναγραμματισμό της χρονολογίας.

Το έργο θεωρείται πλέον κλασικό, ενώ έχει επηρεάσει ποικιλοτρόπως τη μυθιστοριογραφία, την τέχνη γενικότερα αλλά και την πολιτική επιστήμη και την κοινωνιολογία.

Η ιστορία περιγράφει ένα δυστοπικό μέλλον, στον εφιαλτικό κόσμος της Ωκεανίας, όπου μια πλήρως απολυταρχικό και "σκιώδες" καθεστώς, παρακολουθεί συστηματικά τους πολίτες, καταγράφει αλλά και σχεδιάζει κάθε κίνηση και σκέψη τους.

Η εξέλιξη της τεχνολογίας υπηρετεί αναγκαστικά και αποκλειστικά τους σκοπούς της εξουσίας, ενώ ο πολιτισμός, ο ελεύθερος χρόνος, ακόμη και ο έρωτας θεωρούνται εγκλήματα κατά της τάξης.

Στον κόσμο του Όργουελ, υπάρχουν 3 τάξεις· μια υπερευημερούσα οικονομική ελίτ, η γραφειοκρατία της εξουσίας και ένα απολύτως εξαθλιωμένο και στερούμενα αγαθά "υποπρολεταριάτο".

Η αλλοίωση του ανθρώπινου πολιτισμού και η προσπάθεια οπισθοδρόμησης, με σκοπό τον έλεγχο, περνάει κατά βάση από την εγκαθίδρυση της Νέας Ομιλίας, ενός κώδικα επικοινωνίας που υπηρετεί τα συμφέροντα του κόμματος και της τάξης.

Η γλώσσα, "απελευθερωμένη" από ιδεολογικά, συναισθηματικά και εννοιολογικά φορτία, μειώνει την αντιληπτική και επικοινωνιακή αντίληψη του ατόμου:

«…ο σκοπός της Νέας Ομιλίας είναι να στενέψει τα όρια της σκέψης. Στο τέλος θα κάνουμε κυριολεκτικά αδύνατο το έγκλημα της σκέψης, γιατί δεν θα υπάρχουν λέξεις για να το εκφράσει κανείς…»

Σε αυτό το πλαίσιο, η ηρωική, απέλπιδα και τραγική προσπάθεια του βασικού χαρακτήρα, Ουίνστον Σμιθ, να "επανοικειοποιηθεί" τα βασικά πολιτισμικά και συναισθηματικά χαρακτηριστικά που διακρίνουν τον Άνθρωπο από το Ον, συγκινεί και τελικά συντρίβει τον αναγνώστη. Η μάχη με την εξουσία (προσωποποιημένη στη φιγούρα του Μεγάλου Αδελφού), είναι δομικά άνιση και η δυσμενής της κατάληξη δεν καταδικάζει μόνο τον ήρωα του βιβλίου, αλλά ολόκληρη την Ανθρωπότητα.

Η απαισιοδοξία που αποπνέει ο Όργουελ, δυστυχώς τον δικαιώνει. Κάθε φορά που κοιτάζουμε τον Κόσμο και την Ανθρωπότητα γύρω μας, το "1984" παραμένει το Μέλλον.

ΠΗΓΗ: Δημήτρης Χρονόπουλος, alfavita.gr